Rzeczy odsłonięte
- Recenzje - przedmowy - laudacje
Na kartach tej książki autor odsłania przed czytelnikami swoje starsze i młodsze lektury. Te książki, po które warto sięgać i te, do których warto wracać nawet po latach od ich wydania lub pierwszej lektury. W zbiorze znalazły się również te tytuły, po które nie warto zdaniem autora sięgać...
Jeśli szukasz czytelniku zbioru będącego katalogiem książek, które każdy konserwatysta znać powinien, to lepiej trafić nie mogłeś. Przewodnikiem po nich i zarazem ich recenzentem jest profesor Jacek Bartyzel.
Zbiór ponad 50 recenzji, laudacji i przedmów napisanych na przestrzeni lat pokazują jak szeroki wachlarz zainteresowań badawczych ma autor, jak wnikliwie potrafi czytać nawet naukowe prace i jak nietuzinkowe wnioski potrafi z nich wysnuwać.
Autor porywa czytelnika w podróż po historii filozofii, sztuki, historii, tej zarówno przez duże jak i małe h, przez swoje ulubione "tematy hiszpańskie" aż po recenzje utworów scenicznych.
* * *
Ponowna lektura [Folwarku zwierzęcego*], pobudzona dobrym przedstawieniem – adaptacją tej powieści w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi (reżyseria: Piotr Cieślak, premiera 19 V 1990), przynosi jednak bardziej krytyczne odczucia. Nie chodzi tu o rozczarowania natury artystycznej; pod tym względem przypowieść Orwella zachowuje pełnię swego blasku. Wciąż cieszy także ten specyficzny rodzaj przyjemności estetycznej, której doznajemy wówczas, gdy ukryte pod cienką powłoką alegorii zdarzenia i sytuacje możemy rozpoznawać jako dejà vu na scenie historii. Zapewne niejedno jeszcze pokolenie czytelników odkrywać będzie całe sekwencje aluzji i skojarzeń, rozpoznawać w „testamencie politycznym” wieprza o imieniu Stary Major założycielski mit marksizmu, w bitwie pod Oborą historię tzw. interwencji, w walce Chyżego z Napoleonem frakcyjne dintojry bolszewików po śmierci Lenina, a w fikcyjnych perypetiach „geopolitycznego” trójkąta: Folwark Zwierzęcy – Folwark Pana Fredericka – Folwark Pana Pilkingtona meandry stosunków: Sowiety – III Rzesza – Anglosasi, aż po konferencję w Teheranie.
Fragment recenzji pt. Niekompletna diagnoza Orwella
* George Orwell, Folwark zwierzęcy, przeł. Bartłomiej Zborski, Wyd. „Alfa”, Warszawa 1988, str. 141.