Kwestie dyskutowane o mocy Boga, q. 1–4

Św. Tomasz z Akwinu – Kwestie dyskutowane o mocy Boga
Tom 28 „Dzieł wszystkich”

Tom 28 monumentalnej serii Dzieł wszystkich Tomasza z Akwinu zawiera jedno z kluczowych dzieł średniowiecznej teologii – Kwestie dyskutowane o mocy Boga. Powstałe najprawdopodobniej w latach 1265–1266, podczas pobytu Akwinaty w Rzymie, teksty te są owocem pracy dojrzałego myśliciela i doświadczonego pedagoga.

Forma dzieła opiera się na średniowiecznej metodzie nauczania uniwersyteckiego – dysputach akademickich. Każda z tzw. „kwestii dyskutowanych” to uporządkowana debata teologiczna, zakończona syntetycznym podsumowaniem przez mistrza – w tym przypadku samego Tomasza z Akwinu. Ten system nauczania można porównać do współczesnych seminariów naukowych.

Prezentowany tom zawiera pierwsze cztery z dziesięciu kwestii, poruszających fundamentalne zagadnienia z zakresu teologii naturalnej i trynitarnej:

• O mocy Boga – refleksja nad Bożą wszechmocą,

• O mocy rodzenia – rozważania na temat zrodzenia Syna Bożego,

• O stworzeniu – analiza aktu stworzenia i relacji Boga do świata,

• O stworzeniu nieuformowanej materii – dyskusja nad filozoficznym podziałem na materię i formę.

W centrum całego dzieła znajduje się temat emanacji, czyli boskiego udzielania istnienia i natury – zarówno światu, jak i w relacjach wewnątrz Trójcy Świętej.

Jak zauważa o. Michał Paluch OP, Tomasz nie tylko szczegółowo analizuje każdą z tych dziedzin, ale także umiejętnie zestawia je ze sobą, ukazując ich wewnętrzne powiązania. Kwestie dyskutowane o mocy Boga stanowią kontynuację wcześniejszych rozważań zawartych w Kwestiach o prawdzie oraz przygotowanie do stworzenia Summy teologii.

Tom poprzedzony jest obszernym wprowadzeniem, autorstwa wybitnych znawców myśli Akwinaty, które w przystępny sposób omawia kontekst, strukturę oraz treść sześciu pierwszych kwestii.

To nie tylko ważna pozycja dla historyków teologii, ale także inspirujące źródło dla wszystkich zainteresowanych filozofią bytu, teologią klasyczną oraz duchową głębią średniowiecznego myślenia.