Dwa królestwa

Błogosławiony przeciw banderyzmowi!

Dwa Królestwa to polskie tłumaczenie zapisków bł. biskupa Grzegorza Chomyszyna, greckokatolickiego ordynariusza Stanisławowa w latach 1904-1945. Dzieło to - ponad 500-stronicowy rękopis - zawiera gruntowną analizę działalności Cerkwi greckokatolickiej i życia społecznego we wschodniej Galicji w tamtym czasie - jest świadectwem mężnego oporu biskupa wobec zagrożeń związanych z ekspansją fałszywej ideologii nacjonalizmu ukraińskiego krzewionego przez OUN i z przerażającym okrucieństwem realizowanego zbrojnie przez UPA. W swoich zapiskach bp Chomyszyn, syn ukraińskiego chłopa, zawarł druzgocącą krytykę zgubnej ideologii banderyzmu, którą uznał za próbę zbudowania państwa całkowicie przeciwnego Królestwu Chrystusa. Bp Chomyszyn, poddał również krytyce postawę metropolity lwowskiego Andrzeja Szeptyckiego. Pomimo wrogiego nastawienia banderowców do bpa Chomyszyna to nie oni, lecz bolszewicy uwięzili go i zamordowali w katowni NKWD w Kijowie 28 grudnia 1945 r. Przez wzgląd na męczeńską śmierć i heroiczność cnót bpa Chomyszyna Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfikował go we Lwowie 27 czerwca 2001 r.

Dwa Królestwa to książka niezwykła ze względu na swą treść, ale i na losy rękopisu, który cudem ocalał z zawieruchy sowieckiej czerwonej apokalipsy. Rękopis - nadpalony w ogniu - został cudem zachowany i całkiem niedawno odnaleziony. Po ukazaniu się Dwóch Królestw rozpoczął się ich nowy żywot, czasem nie mniej burzliwy i dramatyczny niż w czasach prześladowań, których doświadczył ich Autor. Nagonki i represje wobec książki i jej redaktorów - w szczególności ks. Ihora Pełechatego, postulatora procesu beatyfikacyjnego bp. Chomyszyna - w sposób cudowny przyczyniły się do popularyzacji dzieła Błogosławionego Biskupa i przybliżenia społeczeństwu polskiemu i ukraińskiemu jego celowo przemilczanej postaci. Szczególnie w Polsce, gdzie ukraiński oryginał ukazał się na KUL w 2016 r., „odnalezienie" sprawiedliwego Ukraińca, który zdecydowanie potępił zbrodniczą nacjonalistyczną ideologię i był orędownikiem pojednania polsko-ukraińskiego, stało się wielkim wydarzeniem, zwłaszcza w trudnej sytuacji przywrócenia pamięci zbiorowej prawdy o straszliwym ludobójstwie, którego symbolem stał się Wołyń.

Ukazanie się tej książki stało się ważnym wydarzeniem w życiu religijnym na Ukrainie. Katolicy obu tradycji chrześcijańskich zapoznali się z niezwykłym tekstem błogosławionego męczennika, który będąc gorącym patriotą Ukrainy, występował jako rzecznik pojednania polsko-ukraińskiego. Przestrzegał on swych wiernych przed radykalizmem i „herezją nacjonalizmu". Brzmi to bardzo aktualnie w tym roku, kiedy nasze narody zbliżyły się do bliższego poznania swej trudnej historii.

abp Mieczysław Mokrzycki,
metropolita lwowski

Jest to niezwykły dokument wierności Bogu, Kościołowi katolickiemu, a także humanizmowi w relacjach międzynarodowych. Słowa Błogosławionego brzmią nader aktualnie teraz, kiedy Ukraina poszukuje właściwej drogi wyjścia z trudnej sytuacji dziejowej. Jej Prorok, bł. bp Grzegorz Chomyszyn zachęca do kroczenia twardą ścieżką wiary niezmąconej wpływami bezbożnej ideologii przybierającej różne postacie.

kard. Marian Jaworski,
emerytowany metropolita lwowski

Błogosławiony Ks. Bp Hryhorij Chomyszyn był człowiekiem niezwykle konsekwentnym w życiu osobistym i pasterskim. Wierny Kościołowi katolickiemu i jego nauczaniu, nie mógł milczeć, gdy ukraińskie życie polityczne trawił „rak skrajnego nacjonalizmu". Czynił to zarówno z obowiązku pasterskiego, jak i jako człowiek doświadczony skutkami skrajnych ideologii, tak komunistycznej, jak i faszystowskiej.

dr Stanisław Stępień,
pionier badań polsko-ukraińskich

Bł. męczennik Grzegorz Chomyszyn, biskup stanisławowski, marzył o niezależnej i niepodległej Ukrainie, ale jako kaptan Chrystusowy i biskup nie przyjmował, odrzucał i otwarcie potępiał radykalny nacjonalizm i akty terrorystyczne, twierdząc, że ta droga jest przeciwna Bogu i może doprowadzić naród ukraiński do degradacji i samozniszczenia. Za swoją wierność Chrystusowi w Kościele Greckokatolickim został pojmany przez specjalny oddział komisariatu ludowego bezpieczeństwa państwa w rezydencji w Stanisławowie w nocy z 11 na 12 kwietnia 1945 roku, i odwieziony do wewnętrznego Więzienia Łukaniwskiego NKWD w Kijowie. Po 36 dniach przesłuchań i tortur zmarł śmiercią męczeńską 28 grudnia 1945 roku. 27 czerwca 2001 roku we Lwowie został ogłoszony przez Ojca Świętego Jana Pawła II Błogosławionym Męczennikiem Unickiej Cerkwi Greckokatolickiej.

Bp Chomyszyn jest jedynym hierarchą greckokatolickim, którego Sejm Rzeczypospolitej uczcił osobną uchwałą. Niestety, ukraiński męczennik nie doczekał się takiego uznania w swoim, wolnym już kraju, i w Kościele, za który oddał życie…

Po wydaniu oryginału Dwóch Królestw pojawiły się zdecydowane sprzeciwy, protesty, rozpowszechniano informacje fałszywe i kłamliwe, wspierając się opiniami badaczy i naukowców o wątpliwym autorytecie:

Wydawnictwo to wywołało negatywny rezonans zarówno w społeczeństwie, jak i wśród duchowieństwa całego naszego Kościoła.

Abp dr Wołodymyr Wijtyszyn,
metropolita iwano-frankiwski Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego

Niestety, ta książka okazała się wielką mistyfikacją i manipulacją.

Prof. Ihor Skoczylas,
prorektor Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego

Nie wiemy gdzie byt przechowywany rękopis, i czy nie został on napisany na zamówienie trzeciej strony [...] Czy nie jest to kolejna próba zdyskredytowania przez stronę polską Szeptyckiego, biorąc pod uwagę, że to przy wsparciu środowisk polskich opublikowano taką książkę jak „Dwa Królestwa”?

Dr Liliana Hentosz,
lwowska badaczka

Autorem wstępu i spiritus movens polskiego wydania książki Dwa królestwa jest dr hab. Włodzimierz Osadczy, profesor nadzwyczajny w Katedrze Historii Kościoła w Czasach Nowożytnych i Dziejów Teologii w Instytucie Historii Kościoła i Patrologii na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II i w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Chełmie. Jest on także dyrektorem Ośrodka Badań Wschodnioeuropejskich - Centrum Ucrainicum KUL.