Kultura jest ważna

Mann, Schönberg, Eliot, Auden, Gide, Camus - oni i wielu innych tak bardzo oswoiło nas z doświadczeniem rozkładu kultury, że zrodziło się powszechne podejrzenie, iż sztuka współczesna jest bardziej znakiem zapytania niż faktem. Czy sztuka może istnieć w epoce, w której zanikły tradycje smaku, kiedy oczy i uszy są nieustanie bombardowane bodźcami, kiedy ludzkie życie jest wprawione w tak szybki ruch, że chwile kontemplacji prawie nie istnieją? Czy nie jesteśmy pogrobowcami kultury wysokiej, a zresztą czy nie straciliśmy wiary w kulturę, ponieważ nie stanęła na przeszkodzie zbrodni?
W odpowiedzi pragnę wskazać na pewne promyki nadziei: wydarzenia, ruchy, ludzi, którzy obcują z kulturą zachodnią w duchu afirmacji. To, co powiem, ze swej natury będzie miało charakter przyczynkarski. Zapraszam czytelników, aby rozejrzeli się wokół siebie za przykładami nadziei i wybitnych dzieł, jeśli tak jak ja chcą mieć swój wkład w utrwalenie naszego dziedzictwa.

Czym jest kultura? Dlaczego powinniśmy ją pielęgnować i w jaki sposób? Wybitny brytyjski filozof i pisarz, teoretyk konserwatyzmu Roger Scruton broni zachodniej kultury przed jej wewnętrznymi krytykami i zewnętrznymi wrogami oraz dowodzi, że pogłoski o jej śmierci są poważnie przesadzone. Pokazuje, że nasza kultura pozostaje źródłem wiedzy moralnej i polemizuje z modnym sarkazmem, który widzi w niej wyłącznie bezużyteczną spuściznę "martwych białych europejskich samców".
Wędrując po królestwie sztuki i filozofii, Scruton broni Eliotowskiego "wspólnego dążenia do prawdziwego osądu" przed lekceważącymi atakami nowego typu naukowców. Poruszająco pisząc o muzyce i jej roli w edukacji moralnej, występuje jako obrońca nie tylko tradycji klasycznej, ale również amerykańskiej popularnej piosenki, wskazując na szkody wyrządzone psychice przez nowe formy popu. Z zapałem broni tradycyjnej architektury i malarstwa figuratywnego, ma krytyczny stosunek do modnych dzisiaj relatywistów i apeluje o obronę naszej cywilizacji, która bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje samowiedzy i wiary w siebie, która jest darem kultury.

Roger Scruton (ur. w 1944 roku) jest obecnie profesorem w Instytucie Nauk Psychologicznych w Arlington w stanie Wirginia. Wcześniej pracował w wielu uczelniach na całym świecie. Jest wydawcą, dziennikarzem i redaktorem, autorem ponad trzydziestu tłumaczonym na wiele języków książek z dziedziny filozofii, krytyki literackiej, eseistyki politycznej i kulturalnej oraz powieści, jak również dziesiątków artykułów naukowych. W Polsce ukazały się m.in. Co znaczy konserwatyzm (Poznań 2002), Słownik myśli politycznej (Poznań 2002), Zachód i cała reszta. Globalizacja a zagrożenie terrorystyczne (Poznań 2003), Przewodnik po filozofii dla inteligentnych (Warszawa 2000, 2002), Dialogi ksantypiczne (Kęty 2005), Przewodnik po kulturze nowoczesnej dla inteligentnych (Łódź-Wrocław 2006), Spinoza (Warszawa 2006).