Zbrodnie wojenne Wehrmachtu na żołnierzach Wojska Polskiego popełnione od września do grudnia 1939 r.

Tom 1: Geneza zbrodni. Zbrodnie na polu walki

Publikacja stanowi tom serii „Monografie” i została wydana w ramach Centralnego Projektu Badawczego Instytutu Pamięci Narodowej: II wojna światowa i okupacje ziem polskich 1939–1944/45.

Dwutomowa monografia poświęcona jest zbrodniom wojennym popełnionym przez Wehrmacht na żołnierzach polskich w okresie od września do grudnia 1939 roku. Oparta na krytycznej analizie źródeł oraz obszernej kwerendzie w niemieckiej dokumentacji wojskowej, wnosi istotne korekty do dotychczasowego stanu wiedzy. Dzięki nowym ustaleniom dotyczącym liczby, przebiegu i motywacji zbrodni, praca ta otwiera nowe możliwości badawcze i wzbogaca polską historiografię o solidne podstawy do udziału w międzynarodowej debacie nad zbrodniami Wehrmachtu.

Pierwszy tom koncentruje się na zbrodniach popełnionych bezpośrednio po zakończeniu walk – na polu bitwy lub w jego pobliżu. Autor analizuje przypadki mordów na żołnierzach oskarżanych o działalność partyzancką oraz zabójstwa rannych w punktach sanitarnych. Odpowiedzialność za te zbrodnie spoczywała głównie na jednostkach niemieckich wojsk lądowych, choć udokumentowano również udział Luftwaffe i Kriegsmarine, co wskazuje na systemowy charakter przemocy.

W pracy zastosowano nowatorską klasyfikację zbrodni według motywacji sprawców – od ideologicznej nienawiści, przez działania odwetowe, po czyny dokonane na rozkaz lub za przyzwoleniem instytucjonalnym. Szczególne miejsce zajmuje krytyczna analiza wydarzeń pod Ciepielowem – symbolicznego epizodu kampanii wrześniowej.

Monografia rzuca nowe światło na jedną z najtragiczniejszych kart historii września 1939 roku i stanowi ważny głos w badaniach nad odpowiedzialnością za zbrodnie wojenne na ziemiach polskich.