Beowulf
W 1926 roku trzydziestoczteroletni J.R.R. Tolkien ukończył przekład Beowulfa – staroangielskiego poematu z VIII wieku, spisanego najpewniej na początku XI stulecia. Choć przez lata wracał do tekstu i nanoszył drobne poprawki, nigdy nie planował jego publikacji. Podjął się tego dopiero Christopher Tolkien, wzbogacając przekład obszernym komentarzem ojca, opartym na wykładach wygłoszonych w Oksfordzie w latach trzydziestych XX wieku.
Komentarze Tolkiena ukazują go jako uczonego swobodnie poruszającego się po literaturze i historii epoki. Z dbałością o szczegół odtwarza realia dawnych czasów, sprawiając wrażenie, jakby naprawdę stał obok Beowulfa i jego wojowników, czuł ciężar ich kolczug, obserwował konflikt z Unferthem czy patrzył na odciętą rękę Grendela wiszącą nad drzwiami Heorotu. Analizuje przy tym szeroki kontekst poematu: atmosferę tragizmu, pogańskie korzenie opowieści o smoku, współistnienie motywów chrześcijańskich i pogańskich, subtelności ironii oraz skomplikowane powiązania dynastyczne.
Wydanie uzupełnia napisana przez Tolkiena „cudna opowieść” – literacka wizja historii Beowulfa w formie prostej, ludowej przypowieści, pozbawionej naukowych i historycznych naleciałości.
J.R.R. Tolkien (1892–1973), autor Hobbita, Władcy Pierścieni i Silmarillionu, stworzył jedno z najbardziej wpływowych uniwersów literackich XX wieku; jego dzieła przetłumaczono na ponad pięćdziesiąt języków, a nakłady liczone są w milionach egzemplarzy.
Christopher Tolkien (1924–2020), jego trzeci syn i opiekun literackiej spuścizny, poświęcił życie redagowaniu niewydanych prac ojca, w tym Silmarillionu i Niedokończonych opowieści.