
Prezentujemy wstęp Pawła Milcarka do nowo wydanej książki z traktatami św. Bonawentury.


Zestaw trzech części 'Breviarium kanonu kultury' Pawła Milcarka w promocyjnej cenie. Monumentalny przewodnik po dziedzictwie kulturowym Europy łacińskiej do codziennej lektury!
W skład zestawu wchodzą:
Breviarium Kanonu Kultury. Decorum (literatura)
Breviarium Kanonu Kultury. Honeste vivere (etyka)
Breviarium kanonu kultury. Sapientia (filozofia)
Breviarium Kanonu Kultury. Decorum (tom 1) to księga niezwykła i absolutnie oryginalna zarówno pod względem treści, jak i formy. Antologia kanonu literatury klasycznej w formie literackiego brewiarza - 365 tekstów do codziennej lektury. Imponujący wybór nie tylko pod względem ilości tekstów zakwalifikowanych do zbioru, lecz także z uwagi na znaczenie autorów i treść utworów. Książka urodziwa tak co do treści, jak i formy: szlachetny layout, dodatkowy kolor, barwione brzegi i wstążki do zaznaczania. A do tego osoba przewodnika w lekturze, Pawła Milcarka, który nie tylko ułożył antologię, ale też jest autorem eseju wprowadzającego oraz wstępów i komentarzy do poszczególnych tekstów.
Zaczynamy więc od autorów takich jak Homer, wielcy tragicy greccy czy Ezop, następnie przechodzimy do Wergiliusza, Horacego, Owidiusza, Seneki i innych łacińskich klasyków, a kończymy na Boecjuszu, Beowulfie, Bogurodzicy czy Boskiej komedii Dantego.
Przyjęty podział odzwierciedla oczywiście pełen rozwój klasycznej kultury zachodniej: najpierw mieliśmy wielkich autorów greckich, później rzymskich (łacińskich), a wreszcie chrześcijańskich, którzy dokonali syntezy dziedzictwa Grecji i Rzymu w duchu Ewangelii. Wszystkie trzy etapy razem składają się na fundament kultury europejskiej, bo nie ma dziedzictwa Europy poza odniesieniem do antyku greckiego, rzymskiego oraz wieków średnich.
Do wybranych tekstów klasycznych dodano również utwory z Helikonu polskiego. Stanowią one przydatny kontekst dla dzieł greckich, rzymskich i chrześcijańskich, powzięty z kanonu klasyki literatury polskiej różnych epok, od średniowiecza po Młodą Polskę. W ten sposób czytelnik ma okazję pogłębić swoje rozumienie danego fragmentu klasycznego utworu o rodzime przykłady twórczego nawiązania do dawnych motywów, obrazów, metafor lub idei.
Breviarium, w sposób oczywisty, nawiązuje do brewiarza, czyli podręcznej książki służącą do codziennej modlitwy kapłana lub mnicha, przede wszystkim przez taką „brewiarzową” formę codziennego obcowania czytelnika z tekstem, którego fragmenty zostały podzielone na kolejne dni tygodnia w ciągu całego roku. Zamysł jest jasny i konsekwentny: chcąc poznać kanon, nie powinniśmy przyswajać od razu całego ogromu treści, lecz regularnie obcować z utworami stanowiącymi fundament kultury. Zupełnie tak, jak mnich, który dzięki brewiarzowi, nieustannie obcuje z modlitwami Kościoła, psalmami oraz innymi partiami Pisma Świętego. Chodzi tu o „oddychanie” kulturą klasyczną, podobnie jak mnich „oddycha” modlitwą brewiarzową.
Takie podejście napotyka dziś na szereg trudności. Najbardziej oczywistą jest duch naszych czasów i wielkie kulturowe zerwanie. To jest zarazem trudność ale i wyzwanie aby te zerwanie pokonać i potwierdzić swoją przynależność do świata kultury klasycznej, bez której nie byłoby, i nie będzie, naszej cywilizacji.
***
Breviarium Kanonu Kultury. Honeste vivere (tom 2)
W świecie, który coraz częściej podważa wartości budowane przez pokolenia, Paweł Milcarek, redaktor i autor koncepcji monumentalnego projektu „Breviarium Kanonu Kultury”, zaprasza nas do podróży po moralnym dziedzictwie Europy łacińskiej. Po sukcesie pierwszego tomu, dedykowanego pięknu wyrażonemu w literaturze, przyszedł czas na drugą odsłonę antologii, tym razem skupiającą się na moralności. W pierwszej obcowaliśmy przede wszystkim z poezją, w drugiej niemal wyłącznie już z prozą.
Wydany w 2024 roku tom „Dobro w sztuce życia Europy łacińskiej” to niezwykła księga, która przenosi czytelnika w czas wielkich dzieł prozatorskich starożytności, średniowiecza i chrześcijaństwa. Główna idea tej części – wyrażona dewizą „Honeste vivere” ("Żyć godnie, szlachetnie, uczciwie") – prowokuje do refleksji nad życiem godnym w świecie zmagań moralnych i duchowych.
Antologia opracowana przez Pawła Milcarka to prawdziwy przewodnik po postawach moralnych, służący zarówno jako codzienna księga lektur, jak i podręczny skarbiec dziedzictwa kulturowego Europy. W drugim tomie znajdziemy fragmenty klasycznych dzieł filozofii i literatury – od Platona, Cycerona, poprzez dzieła Augustyna z Hippony, po pisma średniowiecznych teologów i moralistów. To zbiorowe dzieło największych umysłów zachodniego kręgu kulturowego zostało wzbogacone o polskie tłumaczenia i komentarze, które pomagają współczesnym odbiorcom zrozumieć kontekst historyczny i filozoficzny.
We wstępie redakcyjnym autor przypomina metodologię Arystotelesa, definiując książkę przez pytania dotyczące celu, materii, formy i autorstwa. Celem antologii jest inspirowanie czytelników do refleksji nad godnym życiem poprzez kontakt z wielkimi tekstami moralnymi Europy. Materię tomu stanowią teksty prozatorskie, które ukazują fundamenty moralności oraz drogi do sprawiedliwości i szczęścia. Forma antologii jako podręcznego przewodnika codziennego staje się narzędziem do lektury i refleksji, zaś autorami są najwięksi klasycy, wspierani przez zespół tłumaczy i redaktorów, na czele z Pawłem Milcarkiem.
W drugim tomie „Breviarium” znajdziemy fragmenty tekstów, które od wieków kształtowały europejską refleksję nad moralnością. Przykładowo, w „Obronie Sokratesa” Platona czytelnik może poznać siłę moralnej argumentacji Sokratesa, który w obliczu fałszywych oskarżeń głosił, że nic złego nie dzieje się człowiekowi dobremu. „Rozmowy tuskulańskie” Cycerona zawierają ponadczasowe wskazówki na temat radzenia sobie z cierpieniem i strachem przed śmiercią. Z kolei fragmenty „Wyznań” Augustyna z Hippony przedstawiają duchową walkę i proces nawrócenia, zaś „Etyka nikomachejska” Arystotelesa przypomina o podstawowych cnotach, takich jak umiarkowanie, męstwo czy sprawiedliwość, i pokazuje, jak można je rozwijać w życiu codziennym.
Breviarium zostało zaprojektowane jako codzienna księga lektur. Układ tomu umożliwia systematyczne zagłębianie się w teksty zgodnie z rytmem roku. Każdy fragment opatrzono wstępem, wskazówkami interpretacyjnymi oraz przypisami, które pomagają zrozumieć kontekst historyczny i filozoficzny. Wartościowym dodatkiem są także pytania refleksyjne, zachęcające do analizy treści oraz zastosowania ich w praktyce. Książka stawia czytelnika w roli aktywnego uczestnika – nie tylko odbiorcy wiedzy, ale również współtwórcy własnej refleksji nad życiem.
Głównym atutem książki jest jej uniwersalność. Milcarek nie tylko przypomina wielkie dzieła literackie, ale również ukazuje ich aktualność w kontekście współczesnych dylematów etycznych. Publikacja wzbogacona jest o liczne przypisy, komentarze i cytaty z polskich autorów, co czyni ją szczególnie atrakcyjną dla polskiego odbiorcy. Warto podkreślić, że w drugim tomie całkowicie zrezygnowano z poezji, skupiając się wyłącznie na prozie, która oferuje konkretne drogowskazy moralne i etyczne.
Drugi tom „Breviarium Kanonu Kultury” to prawdziwa uczta dla miłośników literatury i refleksji filozoficznej. To nie tylko narzędzie nauki i inspiracji, ale także przypomnienie o znaczeniu tradycji i mądrości w życiu każdego człowieka. Zdecydowanie warto sięgnąć po ten tom i pozwolić, by jego przesłanie wpłynęło na naszą codzienność. W świecie pełnym chaosu, taka lektura może być kluczem do odnalezienia harmonii i życia w zgodzie z zasadami „Honeste vivere”.
***
Trzeci tom Breviarium Kanonu Kultury, oznaczony godłem Sapientia, jest poświęcony obecnemu w intelektualnej tradycji Europy łacińskiej dociekaniu prawdy o rzeczywistości, w klasycznych trzech kierunkach (o Bogu, człowieku i świecie).
Czytelnik spotyka wielkich poszukiwaczy prawdy naszej cywilizacji, mędrców Grecji, Rzymu i europejskiego średniowiecza, aż po epokę wielkości uniwersytetów i próg nowożytności. Treścią 53 tygodniowych modułów są pytania, style myślenia i odpowiedzi najwybitniejszych umysłów - takich jak Platon, Arystoteles, Cyceron, Galen, Augustyn, Boecjusz, Tomasz z Akwinu - widoczne w ich słynnych traktatach, encyklopediach, komentarzach, kwestiach dyskutowanych i summach. Między teksty tego rodzaju wetknięte zostały od czasu do czasu - jak w innych tomach - świadectwa kontaktu kultury polskiej z tym wielkim dziedzictwem. Dodano także osobny moduł z tekstami na święta. Wypisy z mędrców są oczywiście zaopatrzone w krótkie wstępy i niezbędne przypisy, a otwierające tom wprowadzenie redaktora naświetla etapy i różnice wewnątrz europejskiej tradycji 'umiłowania mądrości'.
Trzeci tom domyka program Breviarium Kanonu Kultury: po obecnym w tomie pierwszym (literackim) wezwaniu do zachwytu pięknem oraz zaproponowanym w tomie drugim (etycznym) skupieniu na sztuce dobrego życia - przychodzi w tomie trzecim zaproszenie do towarzyszenia mędrcom w ich dociekaniu prawdy.